Duygusal tükenmişliğin saklı kaynağı: Ebeveynleşmiş çocukluk

Lisanslı klinik psikolog Dr. Thai Alonso’nun açıkladığı üzere, pek çok kişi ebeveynlerinin zorlandığı ya da gereksinimlerini karşılayamadığı bir ortamda büyür ve çocukken kendi sonlarını aşarak ebeveyn rollerini üstlenir.

Bu durum, çocukların hem duygusal hem de fizikî sorumlulukları omuzlaması manasına gelir ve çocukluk yıllarından yetişkinlik hayatına kadar uzanan derin tesirler bırakır.

Tersine ebeveynlik nedir?

Bu kavram, çocuğun ebeveynlerin yapması gereken işleri üstlenmesiyle ortaya çıkar. Bu işler bazen meskenin işlerini yürütmek, bazen de duygusal olarak aileyi ayakta tutmak olabilir. Çocuk, bu vazifeleri açıkça söylenmeden ya da sezgisel olarak hissedebilir ve güvenlik için bu rolü benimsemek zorunda kalabilir.

Ebeveynlerin yaşadığı gerilim, sıhhat sıkıntıları, bağımlılıklar ya da kendi travmaları, çocukların erken yaşta “küçük ebeveyn” olmalarına yol açabilir. Bu durumun sonuçları yetişkinlikte duygusal problemler, anksiyete, tükenmişlik ve kendini tabir etmede zahmet olarak kendini gösterebilir.

Tersine ebeveynliğin yetişkinlikte görünür işaretleri şöyle özetlenebilir:

• Kendi his ve gereksinimlerini tanımakta zorluk

• Sürekli diğerlerini şad etmeye çalışma

• Aşırı sorumluluk hissi ve buna bağlı suçluluk, anksiyete

• Derin ve sağlıklı ilgiler kuramama

• Duygularını ve muhtaçlıklarını lisana getirmekte zahmet çekme

Bu içsel karmaşa, kişinin hayatında özgünlükten uzaklaşmasına, kendini yetersiz hissetmesine ve duygusal manada tükenmesine neden olur. Lakin umut var: Bu yaralar iyileştirilebilir.

İyileşme neden çok kıymetli?

Tersine ebeveynlik, yalnızca geçmişte yaşanmış bir durum değil; bugünkü benlik algımızı, duygusal istikrarımızı ve bağlarımızı şekillendiren bir etken. Güzelleşme süreci, kişinin kendisini gerçek manada tanıması, kendi muhtaçlıklarını fark etmesi ve sağlıklı sonlar koyabilmesi için bir fırsattır.

Bu seyahatte kendinize şefkat göstermek, hislerinizi fark etmek ve onları tabir etmeyi öğrenmek, duygusal özgürlüğe giden kapıları ortalar. Böylelikle, daha sağlıklı münasebetler kurabilir, öz-değerinizi ve özgüveninizi yükseltebilir, hayatınızda dengeyi yakalayabilirsiniz.